Trồng cây

Yêu em, anh muốn vun trồng
Trái đơm muôn vị, hoa lồng ngàn hương.

Đẹp vì sông núi, đẹp trời mây,
Tổ quốc ta còn đẹp ở cây.
Ôi Mẹ áo xanh êm ái phủ
Từ vườn Nam bộ đến rừng Tây.

Gió mãi vào ngâm giữa lá thông;
Vịt đùa bên rạch, bóng dừa trông;
Vi vu sóng biển phi lao hoạ;
Một bóng cây đa mát cả đồng…

Rặng liễu xanh như những nét mày;
Muỗm bên chùa cổ nở hoa say;
Làng tre tươi tốt tre xa thẫm
Như ở chân trời một vệt mây.

Cây giữa bình minh bạc loáng sương,
Cây khi trái chín tựa treo vàng.
Cây cao chim gửi ru giùm tổ;
Cây khuất cho anh chuyện với nàng.

Trồng một cây xanh! Trồng vạn cây!
– Hút sâu nhựa đất toả lên ngày,
Hút nghìn nắng gió trên tơ lá,
Dựng một lầu cây… hương thoảng bay…

3-1960

*

Trồng cây – Gieo mầm yêu thương, vun đắp tương lai

Cây cối không chỉ là màu xanh che chở cho con người, mà còn là biểu tượng của sự sống, của tình yêu và hy vọng. Với Trồng cây, Xuân Diệu không chỉ đơn thuần ngợi ca vẻ đẹp của thiên nhiên, mà còn gửi gắm một thông điệp sâu sắc về trách nhiệm của con người đối với quê hương, đất nước.

Tình yêu bắt đầu từ một mầm cây

Mở đầu bài thơ, Xuân Diệu ví việc trồng cây như một hành động vun đắp tình yêu:

“Yêu em, anh muốn vun trồng
Trái đơm muôn vị, hoa lồng ngàn hương.”

Tình yêu trong thơ ông không chỉ là cảm xúc riêng tư, mà còn là một sự cống hiến. Yêu một con người, yêu đất nước, yêu cuộc đời – tất cả đều phải được nuôi dưỡng như chăm sóc một cái cây. Cây không chỉ cho bóng mát, mà còn cho quả ngọt, cho hương thơm, giống như tình yêu đích thực phải mang lại những điều tốt đẹp, lâu bền.

Cây xanh – Vẻ đẹp của đất nước

Thiên nhiên đất nước Việt Nam hiện lên tươi đẹp qua từng hình ảnh cây cối:

“Đẹp vì sông núi, đẹp trời mây,
Tổ quốc ta còn đẹp ở cây.”

Không chỉ có non sông hùng vĩ, không chỉ có bầu trời cao rộng, vẻ đẹp của đất nước còn in dấu trong từng hàng cây, từng khu rừng, từng bóng mát thân thuộc của làng quê. Từ Nam Bộ đến Tây Bắc, màu xanh của cây cối bao phủ, che chở, nuôi dưỡng con người:

“Ôi Mẹ áo xanh êm ái phủ
Từ vườn Nam bộ đến rừng Tây.”

Xuân Diệu ví những cánh rừng, những tán cây như tấm áo xanh mềm mại của Mẹ thiên nhiên. Cây không chỉ là vật trang trí cho cảnh sắc, mà còn là nguồn sống, là hơi thở của đất trời.

Cây – Nhịp sống của quê hương

Mỗi loài cây trong bài thơ đều mang một nét riêng, tạo nên một bản hòa ca sinh động của thiên nhiên Việt Nam:

“Gió mãi vào ngâm giữa lá thông;
Vịt đùa bên rạch, bóng dừa trông;
Vi vu sóng biển phi lao hoạ;
Một bóng cây đa mát cả đồng…”

Từ hàng thông reo trong gió, hàng dừa soi bóng bên dòng kênh đến phi lao hát cùng sóng biển, cây cối gắn bó mật thiết với đời sống con người. Dưới bóng cây đa, người nông dân nghỉ chân, trẻ em nô đùa, người già hàn huyên. Cây không chỉ là chứng nhân của thời gian, mà còn là nơi gắn kết con người với quê hương, làng xóm.

Hình ảnh cây liễu được Xuân Diệu ví như nét mày thanh tú của con người:

“Rặng liễu xanh như những nét mày;
Muỗm bên chùa cổ nở hoa say.”

Cây không chỉ có giá trị vật chất mà còn mang vẻ đẹp thi vị, làm nên hồn quê, làm nên một đất nước vừa giàu có vừa thơ mộng.

Trồng cây – Vun đắp tương lai

Không chỉ ngợi ca vẻ đẹp của cây, Xuân Diệu còn nhấn mạnh ý nghĩa của việc trồng cây, chăm sóc thiên nhiên:

“Trồng một cây xanh! Trồng vạn cây!

– Hút sâu nhựa đất tỏa lên ngày,
Hút nghìn nắng gió trên tơ lá,
Dựng một lầu cây… hương thoảng bay…”

Mỗi cái cây mọc lên là một mầm xanh của sự sống, là một viên gạch góp phần dựng xây tương lai. Như cây hút nhựa đất để vươn lên đón ánh mặt trời, con người cũng cần gieo trồng những điều tốt đẹp để tạo nên một cuộc sống xanh tươi, hạnh phúc.

Lời kết

Qua bài thơ Trồng cây, Xuân Diệu không chỉ ngợi ca vẻ đẹp của thiên nhiên, mà còn gửi gắm một thông điệp nhân văn: yêu cây chính là yêu cuộc sống, trồng cây chính là vun đắp cho tương lai. Một đất nước giàu đẹp không chỉ có những công trình vĩ đại, mà còn có những hàng cây xanh rợp bóng, có những cánh rừng ngút ngàn, có những bàn tay không ngừng vun trồng.

Mỗi người đều có thể đóng góp vào màu xanh của đất nước, bằng cách trồng một cái cây, bằng cách yêu quý thiên nhiên, gìn giữ môi trường. Và khi những mầm xanh ấy lớn lên, chúng không chỉ che mát cho ta, mà còn là minh chứng cho tình yêu, cho trách nhiệm và cho những ước mơ bền vững của con người.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý