Trùng điệp chiêm bao
Trùng trùng điệp điệp chiêm bao
Tỉnh ra trong mộng lại vào trong mơ
Thương em cho đến bao giờ ?
Bao giờ anh chết
Anh sẽ hết thương,
Hết chiêm bao giữa đêm trường tìm em…
*
CHIÊM BAO TRÙNG ĐIỆP – GIẤC MƠ KHÔNG TÀN CỦA TÌNH YÊU
Xuân Diệu – nhà thơ của những say mê, của nỗi khát khao tận hiến, chưa bao giờ thôi khiến người đọc thổn thức qua những vần thơ tình. Trùng điệp chiêm bao là một bài thơ ngắn nhưng chứa đựng cả một biển tình sâu thẳm, nơi tình yêu không chỉ tồn tại trong hiện thực mà còn len lỏi vào giấc mơ, kéo dài đến tận cuối cùng của kiếp người.
Tình yêu – một giấc mơ không hồi kết
“Trùng trùng điệp điệp chiêm bao
Tỉnh ra trong mộng lại vào trong mơ.”
Ngay từ hai câu thơ đầu, Xuân Diệu đã vẽ lên một thế giới tràn ngập chiêm bao, nơi ranh giới giữa thực và mộng dường như không còn. Ở đó, tình yêu trở thành một vòng lặp vô tận, cứ tỉnh dậy lại chìm vào giấc mơ, cứ rời xa thực tại lại lạc vào miền thương nhớ. Một thứ tình cảm mãnh liệt đến mức ngay cả ý thức cũng không thể dứt bỏ, cứ quẩn quanh, cứ trùng điệp nối tiếp nhau.
Tình yêu của Xuân Diệu chưa bao giờ là sự hời hợt, mà luôn là một cơn sóng tràn bờ, là nỗi nhớ đến mức ám ảnh, đến mức giấc mơ cũng trở thành nơi níu giữ hình bóng của người thương.
Nỗi thương nhớ kéo dài đến tận cùng thời gian
“Thương em cho đến bao giờ ?
Bao giờ anh chết
Anh sẽ hết thương.”
Tình yêu của Xuân Diệu không phải là thứ tình thoáng qua, mà là một sự gắn bó trọn vẹn đến tận cùng hơi thở. “Thương em cho đến bao giờ?” – một câu hỏi vang lên không phải để tìm câu trả lời, mà như một lời khẳng định về sự vĩnh cửu của tình yêu. Và rồi, nhà thơ tự trả lời rằng chỉ có cái chết mới có thể ngăn lại sự thương nhớ ấy.
Nhưng liệu cái chết có thực sự chấm dứt được tình yêu? Hay tình yêu ấy sẽ tiếp tục tồn tại trong những cõi mộng, những giấc chiêm bao ngay cả khi thể xác đã tan biến? Xuân Diệu từng nói:
“Làm sao sống được mà không yêu
Không nhớ không thương một kẻ nào?”
Bởi thế, ngay cả khi đã lìa xa thế gian, trái tim thi nhân vẫn còn vọng lại những nhịp đập yêu thương, vẫn còn ôm lấy hình bóng người mình yêu trong cõi vô thường.
Giấc mơ – nơi tình yêu không bao giờ lụi tàn
“Hết chiêm bao giữa đêm trường tìm em…”
Câu thơ cuối khép lại bài thơ với một nỗi niềm day dứt. Tình yêu không chỉ tồn tại khi còn sống, mà ngay cả trong đêm tối, trong những giấc mơ triền miên, người thi sĩ vẫn mải miết đi tìm người mình yêu. “Đêm trường” – một khoảng không gian vô tận, không ánh sáng, không điểm dừng, nhưng chính nơi đó lại là chốn duy nhất còn lưu giữ được hình bóng của em.
Giấc mơ trở thành một phần của đời sống, trở thành nơi trú ngụ của yêu thương, nơi mà dù có xa cách đến đâu, vẫn còn đó hình bóng của người thương. Cả bài thơ là một chuỗi giấc mộng chồng chất, nối dài từ thực tại đến tương lai, từ sự sống đến khi lìa đời.
Lời kết
Với Trùng điệp chiêm bao, Xuân Diệu một lần nữa khẳng định tình yêu mãnh liệt và bất diệt của mình. Tình yêu ấy không dừng lại ở hiện thực, mà còn lan tỏa đến tận cõi mộng, đến tận cái chết, đến tận một miền vô tận mà ngay cả thời gian cũng không thể bào mòn.
Bài thơ là tiếng nói của một tâm hồn yêu đến tận cùng, một trái tim không bao giờ ngừng rung động. Để rồi khi gấp lại những vần thơ này, ta vẫn còn mãi ám ảnh với câu hỏi: Liệu cái chết có thực sự xóa nhòa được tình yêu, hay nó chỉ là sự bắt đầu của một giấc chiêm bao vĩnh cửu?
*
Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam
Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.
Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.
Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.
Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.
Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:
“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”
Viên Ngọc Quý
