Ước chi…
Ước chi không phải là xa,
Sớm mai tung cánh cửa đà thấy em
Cười làm trái đất đẹp thêm,
Chân qua trăm dặm còn nhem bụi đường.
Ước phòng anh ngát mến thương,
Ngừng trang sách mở, nghe hương tâm tình;
Nhìn gương ta bỗng thấy mình,
Đôi ta bóng chuyện với hình bên vai.
Ước em như nước, như trời
Dù nơi đâu cũng bên người, thuỷ chung.
Một tuần công việc tạm xong,
Cầm tay chủ nhật hoà trong phố người.
4-1961
*
Ước Chi Tình Yêu Luôn Gần Nhau
Xuân Diệu – nhà thơ của tình yêu và khát khao gắn kết – luôn dành những vần thơ tha thiết nhất để viết về tình cảm lứa đôi. Trong “Ước chi…”, ông vẽ lên một bức tranh đầy ước vọng về một tình yêu không xa cách, về sự đồng hành và hòa quyện giữa hai tâm hồn.
Ước không xa, ước luôn gần
Bài thơ mở đầu bằng một ước mong giản dị nhưng sâu sắc:
“Ước chi không phải là xa,
Sớm mai tung cánh cửa đà thấy em.”
Xa cách luôn là điều khiến lòng người nặng trĩu trong tình yêu. Xuân Diệu không cầu mong điều gì lớn lao, chỉ mong được mở cửa sớm mai và nhìn thấy người mình thương yêu. Hình ảnh “cười làm trái đất đẹp thêm” vừa nhẹ nhàng, vừa tha thiết, gợi lên niềm hạnh phúc khi có nhau bên đời.
Nhưng thực tại vẫn còn khoảng cách:
“Chân qua trăm dặm còn nhem bụi đường.”
Hành trình để đến với người thương chẳng dễ dàng, đường xa bụi phủ, nhưng trái tim vẫn hướng về nhau. Ở đây, ta cảm nhận được sự mong chờ, sự nhớ nhung day dứt của một tâm hồn luôn khao khát gần gũi.
Ước tình yêu là hơi thở của đời nhau
Ước mơ của Xuân Diệu không dừng lại ở sự gặp gỡ, mà còn là mong muốn tình yêu hiện diện trong từng hơi thở cuộc sống:
“Ước phòng anh ngát mến thương,
Ngừng trang sách mở, nghe hương tâm tình.”
Phòng anh không chỉ là một nơi chốn, mà còn là không gian ngập tràn yêu thương. Dù đang đọc sách, dù bận rộn công việc, anh vẫn muốn nghe hương tình yêu thoảng quanh mình, như một thứ gì đó thân thuộc và không thể thiếu.
Đặc biệt, hình ảnh “Nhìn gương ta bỗng thấy mình” là một cách thể hiện đầy tinh tế về sự gắn kết. Trong chiếc gương kia, ta không chỉ thấy bản thân mà còn thấy bóng hình người mình yêu thương, như thể hai tâm hồn đã hòa làm một.
Ước tình yêu như nước, như trời – mãi mãi bên nhau
“Ước em như nước, như trời
Dù nơi đâu cũng bên người, thuỷ chung.”
Xuân Diệu không chỉ mong được gần gũi trong khoảnh khắc, mà còn ước ao tình yêu ấy trường tồn như nước, như trời – những điều vĩnh cửu. Đây không chỉ là một lời yêu mà còn là một lời hứa, một sự cam kết về sự thuỷ chung, dù xa hay gần, dù cuộc đời có đổi thay thế nào đi chăng nữa.
Và khi một tuần làm việc kết thúc, nhà thơ chỉ mong:
“Cầm tay chủ nhật hoà trong phố người.”
Hình ảnh giản dị mà đẹp đẽ biết bao! Sau bao ngày bận rộn, chỉ cần một khoảnh khắc bình yên bên nhau, tay trong tay giữa dòng người đông đúc, cũng đủ để làm dịu đi những mong nhớ. Tình yêu trong thơ Xuân Diệu không phải là những điều lớn lao xa vời, mà là những điều rất đỗi bình dị, những niềm hạnh phúc giản đơn nhưng vô cùng quý giá.
Khát vọng tình yêu vĩnh cửu
“Ước chi…” không chỉ là một bài thơ tình, mà còn là tiếng lòng của bao trái tim yêu thương trên thế gian này. Nó là lời nhắn gửi của những người yêu xa, là mong mỏi của những ai luôn khát khao được gần gũi người mình thương.
Xuân Diệu đã cho ta thấy một tình yêu chân thành, không màu mè hoa mỹ, mà giản dị, nồng nàn và tha thiết. Đó không chỉ là một giấc mơ, mà còn là một niềm tin: rằng tình yêu, nếu đủ chân thành, đủ thuỷ chung, thì dù có xa cách bao nhiêu, trái tim vẫn mãi thuộc về nhau.
*
Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam
Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.
Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.
Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.
Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.
Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:
“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”
Viên Ngọc Quý