Xuân

Lá bàng non ngon lành như ăn được.
Trời tạnh mà lá mới ướt như mưa.
Nhựa bàng đỏ còn thắm đầu lá biếc;
Gió rào rào tốc áo lá còn thưa.

Một dẫy cây bàng tuổi còn trẻ lắm
Biết gió đùa nên cây lại đùa hơn.
Những chồi nhọn vui tươi châm khoảng thắm,
Cành lao xao chuyền ánh lá xanh rờn.

Tôi đi giữa buổi đầu ngày, đi giữa
Buổi đầu xuân – đi giữa buổi đầu tiên
Như sáng nay cuộc đời vừa mới mở.
Và ban đầu cây với gió cười duyên.

3-1955

*

Xuân – Khi thiên nhiên và lòng người cùng hồi sinh

Xuân – mùa của sự khởi đầu, của những đổi thay diệu kỳ, của sức sống trào dâng. Trong bài thơ Xuân, Xuân Diệu không miêu tả mùa xuân theo cách thông thường mà vẽ nên một bức tranh tràn đầy sinh khí, nơi cây cối, gió trời và cả con người đều hòa quyện vào nhau trong niềm vui tươi mới.

Lá bàng non – Sự sống căng tràn trong từng mạch nhựa

Ngay từ những câu thơ đầu, nhà thơ đã gợi lên một hình ảnh vô cùng độc đáo:

“Lá bàng non ngon lành như ăn được.
Trời tạnh mà lá mới ướt như mưa.
Nhựa bàng đỏ còn thắm đầu lá biếc;
Gió rào rào tốc áo lá còn thưa.”

Lá bàng non không chỉ đẹp mà còn có sức hút đến mức tưởng như có thể nếm được vị tươi ngon của nó. Sự miêu tả đầy cảm xúc này làm cho thiên nhiên trở nên gần gũi, hữu hình hơn, không còn là một khung cảnh đơn thuần mà như một thực thể sống động, có hơi thở, có xúc cảm.

Xuân Diệu cũng đặc biệt tinh tế khi để ý đến những chi tiết rất nhỏ nhưng mang tính gợi tả mạnh mẽ: lá bàng non vẫn còn vương nhựa đỏ, những chiếc áo lá còn thưa thớt, gió xuân rì rào như nâng niu từng nhành cây. Tất cả đều đang trong giai đoạn chuyển mình, mới mẻ, tràn đầy nhựa sống.

Cây bàng tuổi trẻ – Niềm vui tràn ngập trong từng hơi thở

Không chỉ lá bàng, mà cả những hàng cây bàng non cũng hiện lên với một vẻ đẹp rộn ràng, vui tươi:

“Một dãy cây bàng tuổi còn trẻ lắm
Biết gió đùa nên cây lại đùa hơn.
Những chồi nhọn vui tươi châm khoảng thắm,
Cành lao xao chuyền ánh lá xanh rờn.”

Hàng cây không còn là những thực thể tĩnh lặng mà trở thành những nhân vật có cảm xúc, biết vui đùa với gió, biết hòa mình vào dòng chảy của mùa xuân. Những chồi non vươn lên như những mũi nhọn xuyên qua nền trời thắm sắc, từng cành cây rung rinh theo nhịp điệu của thiên nhiên.

Hình ảnh cây bàng cũng là ẩn dụ cho tuổi trẻ, cho những con người tràn đầy sức sống và tinh thần lạc quan. Cây vui đùa với gió như cách con người đón nhận cuộc sống, luôn tràn đầy niềm tin và hy vọng vào những điều tốt đẹp phía trước.

Con người và mùa xuân – Sự hòa quyện giữa thiên nhiên và tâm hồn

Những câu thơ cuối bài không còn chỉ là sự miêu tả cảnh sắc mùa xuân mà còn là sự cảm nhận về nhịp sống, về những khởi đầu đầy háo hức:

“Tôi đi giữa buổi đầu ngày, đi giữa
Buổi đầu xuân – đi giữa buổi đầu tiên
Như sáng nay cuộc đời vừa mới mở.
Và ban đầu cây với gió cười duyên.”

Không chỉ là “buổi đầu xuân”, mà còn là “buổi đầu tiên”, một sự khởi đầu trọn vẹn cả về thời gian lẫn tâm trạng. Xuân Diệu như đang bước đi giữa sự tinh khôi của đất trời, giữa sự tươi mới của thiên nhiên và cả của chính lòng mình.

Câu thơ “Như sáng nay cuộc đời vừa mới mở.” như một lời reo vui, một sự thức tỉnh. Đối với Xuân Diệu, mùa xuân không chỉ là sự đổi thay của cảnh vật mà còn là một sự hồi sinh trong tâm hồn. Xuân không chỉ đến với cây cối, mà còn đến với lòng người, đánh thức những cảm xúc, những hy vọng, những yêu thương.

Lời kết

Bài thơ Xuân của Xuân Diệu không mang vẻ đẹp trầm lắng, hoài niệm mà là một khúc ca rộn ràng của sự sống. Đọc thơ, ta không chỉ thấy một mùa xuân tươi đẹp mà còn cảm nhận được nguồn năng lượng mãnh liệt, niềm vui sống và sự lạc quan mà nhà thơ muốn truyền tải.

Mùa xuân trong thơ Xuân Diệu không chỉ là mùa của đất trời, mà còn là mùa của tâm hồn, mùa của những trái tim luôn khao khát yêu thương, khao khát hòa mình vào nhịp sống tươi đẹp của thiên nhiên và con người.

*

Xuân Diệu – “Ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam

Xuân Diệu (1916–1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu, là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách sáng tác độc đáo, giàu cảm xúc và khát vọng yêu đời mãnh liệt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.

Sinh ra tại Hà Tĩnh nhưng lớn lên ở Quy Nhơn, Bình Định, Xuân Diệu sớm bộc lộ niềm đam mê văn chương. Ông là gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đến một luồng sinh khí mới cho thi ca Việt Nam. Những tác phẩm như Thơ thơ (1938) hay Gửi hương cho gió (1945) thể hiện rõ nét giọng điệu sôi nổi, táo bạo, chan chứa tình yêu và khát khao tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống.

Sau năm 1945, Xuân Diệu chuyển hướng sáng tác, hòa mình vào dòng chảy cách mạng, ca ngợi quê hương, đất nước và con người lao động. Dù ở giai đoạn nào, thơ ông vẫn giữ nguyên vẹn sự say mê và rung động sâu sắc. Những tác phẩm như Riêng chung (1960) hay Hai đợt sóng (1967) tiếp tục khẳng định vị trí của ông trên thi đàn.

Không chỉ là nhà thơ, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình có ảnh hưởng lớn. Năm 1996, ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình.

Xuân Diệu vẫn mãi là biểu tượng của thơ tình Việt Nam, là tiếng nói tha thiết của một tâm hồn luôn khát khao yêu và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc:

“Hãy tận hưởng ngày giờ đang thở,
Và yêu đời, hãy sống mạnh hơn tôi.”

Viên Ngọc Quý