Em là…
Em là tiên nữ trên ngàn,
Vui chân đi rắc hoa vàng cho xuân.
Anh là du khách dưới trần,
Lần xem hoa nở là lần tương tư.
*
“Em Là…” – Khi Yêu Thương Chỉ Là Một Khoảnh Khắc Thoáng Qua
Có những cuộc gặp gỡ trong đời đẹp như một giấc mơ, nhưng cũng mong manh như một cánh hoa vừa rụng. Có những mối nhân duyên tựa bóng mây ngang trời, đến rồi đi, để lại một nỗi niềm day dứt chẳng thể gọi tên.
Bài thơ “Em là…” của Trần Huyền Trân ngắn gọn, ít lời, nhưng chứa đựng cả một trời cảm xúc, như một khúc nhạc buồn của sự cách biệt giữa mộng và thực, giữa cõi tiên và nhân thế, giữa một tình yêu đẹp nhưng chẳng thể níu giữ lâu dài.
Em là tiên nữ – Anh là du khách
Em là tiên nữ trên ngàn,
Vui chân đi rắc hoa vàng cho xuân.
Em là ai? Em không phải người trần, mà là một nàng tiên trên ngàn, bước chân nhẹ nhàng như gió thoảng, vô tư rắc những bông hoa vàng xuống trần gian, tô điểm cho mùa xuân. Em đẹp, em cao vời, em huyền ảo, chẳng thuộc về một nơi chốn cụ thể nào.
Còn anh thì sao?
Anh là du khách dưới trần,
Lần xem hoa nở là lần tương tư.
Anh chỉ là một lữ khách chốn nhân gian, vô tình đi ngang cánh rừng hoa ấy, vô tình bắt gặp bóng dáng em, và vô tình trót tương tư.
Bốn câu thơ, chỉ bốn câu thôi, nhưng đã vẽ nên một câu chuyện tình đầy nuối tiếc.
Khoảnh khắc gặp gỡ – Sự cách biệt muôn đời
Hình ảnh “tiên nữ” và “du khách” không chỉ đơn giản là một cách ví von đầy chất thơ. Nó còn hàm chứa nỗi xa cách – em thuộc về cõi tiên, anh thuộc về nhân gian, giữa hai thế giới ấy là một khoảng không chẳng thể nào san lấp.
Em rắc hoa xuống trần, nhưng có lẽ em chẳng hề hay biết có một người đang ngẩn ngơ ngắm nhìn, đang trót đem lòng tương tư.
Anh đến nơi này như một kẻ khách qua đường, nhưng đi rồi lòng chẳng thể dửng dưng như lúc đến. Bởi mỗi bông hoa vàng kia không chỉ là một dấu vết của mùa xuân, mà còn là những dư âm của một cuộc gặp gỡ ngắn ngủi nhưng không thể quên.
Tình yêu đôi khi chỉ là một giấc mơ thoáng qua
Bài thơ “Em là…” gợi nhớ đến những mối tình không thành, những duyên phận dang dở. Có những người ta gặp gỡ như một cơn gió mát lành, nhưng chẳng thể nào giữ lại bên đời. Có những khoảnh khắc đẹp đến đau lòng, bởi ta biết nó sẽ chỉ là một kỷ niệm, một thứ hư ảo như hoa rơi, như mây bay.
Bởi thế, tình yêu trong bài thơ không hẳn là một niềm hạnh phúc trọn vẹn, mà là một nỗi vấn vương – một lần xem hoa nở, nhưng rồi cũng là một lần tương tư.
Có lẽ, trong những khoảnh khắc đẹp nhất của đời người, chúng ta đều từng là du khách, ngẩn ngơ nhìn một tiên nữ nào đó trong lòng mình, và rồi để lại một nỗi nhớ không lời.
*
Trần Huyền Trân – Nhà thơ, nhà hoạt động sân khấu tài hoa
Trần Huyền Trân (1913-1989), tên thật là Trần Đình Kim, là một nhà thơ và nhà hoạt động sân khấu xuất sắc của Việt Nam. Ông không chỉ ghi dấu ấn sâu đậm trong phong trào Thơ mới với những vần thơ đầy trăn trở và suy tư, mà còn có những đóng góp quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển nghệ thuật sân khấu truyền thống, đặc biệt là chèo.
Bắt đầu sáng tác từ năm 20 tuổi, thơ ông mang màu sắc tự sự, hoài niệm, phản ánh những nỗi niềm lữ khách cô độc, trăn trở về thân phận con người và thời cuộc. Một số tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến như Mười năm, Độc hành ca, Uống rượu với Tản Đà, Mưa đêm lều vó…
Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia kháng chiến, hoạt động trong lĩnh vực sân khấu và dành trọn tâm huyết để gìn giữ nghệ thuật chèo. Ông là một trong những người sáng lập nhóm chèo Cổ Phong, sưu tầm và chỉnh lý nhiều tích chèo cổ nổi tiếng như Xúy Vân giả dại, Quan Âm Thị Kính…, góp phần gìn giữ tinh hoa sân khấu dân gian Việt Nam.
Di sản nghệ thuật của Trần Huyền Trân vô cùng phong phú, trải dài trên nhiều thể loại: thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch, chèo. Một số tác phẩm nổi bật gồm: Thơ: Mười năm, Độc hành ca, Mưa đêm lều vó… Tiểu thuyết, truyện ngắn: Tấm lòng người kỹ nữ (1941), Người ngàn thu cũ (1942), Sau ánh sáng (1940)… Kịch, chèo: Lên đường, Tú Uyên Giáng Kiều, Lý Thường Kiệt, Hoàng Văn Thụ, Lửa Hà Nội…
Năm 2007, ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật, ghi nhận những cống hiến to lớn đối với văn hóa Việt Nam.
Cuộc đời của Trần Huyền Trân là sự giao thoa giữa thi ca và sân khấu, giữa trữ tình và chính luận, để lại một di sản quý giá cho hậu thế.
Viên Ngọc Quý.
