Mùa xuân cộng sản
Một cây đào muôn thuở
Năm, bốn mùa nở hoa
Một ông đồ bất tử
Tay với bút không già
Hoa tươi màu sông núi
Chữ thấm tình bốn phương
Cành đào và câu đối
Ngàn đời Tết Việt Nam
Nghiên bút xưa vẫn đợi
Từ ngàn năm bài thơ
Từ ngàn năm câu đối
Đảng sáng tác bây giờ
Nghệ sĩ với “ông đồ”
Tình nước non vô tận
Như Đảng với Bác Hồ
Hương Đất Trời Cộng sản
Năm, năm, đào lại nở
Vui người mới, hồn xưa
Một mùa xuân bất tử
Tươi nét hoạ, lời ca.
*
Mùa Xuân Cộng Sản – Sự Trường Tồn Của Tinh Thần Dân Tộc
Mùa xuân luôn là biểu tượng của sự tái sinh, của niềm hy vọng và những đổi thay tươi đẹp. Với bài thơ Mùa xuân cộng sản, Vũ Đình Liên đã khắc họa một mùa xuân đặc biệt, mùa xuân của tư tưởng, của lý tưởng cách mạng hòa quyện với truyền thống ngàn đời. Hình ảnh ông đồ và cành đào ngày Tết trở thành biểu tượng bất tử, thể hiện sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống văn hóa dân tộc với tinh thần mới của thời đại cách mạng.
Mùa Xuân Bất Tử Của Dân Tộc
Mở đầu bài thơ, Vũ Đình Liên phác họa một hình ảnh đầy tính biểu tượng:
“Một cây đào muôn thuở
Năm, bốn mùa nở hoa
Một ông đồ bất tử
Tay với bút không già.”
Cây đào – loài hoa gắn liền với mùa xuân của người Việt, không chỉ nở hoa vào một mùa, mà “bốn mùa” đều rực rỡ. Đây là hình ảnh của sự vĩnh cửu, của sức sống trường tồn. Cùng với đó, hình ảnh ông đồ, nhân vật quen thuộc trong thơ ca Vũ Đình Liên nay không còn mang nỗi buồn hoài cổ mà trở thành biểu tượng của sự bất tử. “Tay với bút không già” ý thơ gợi lên sự tiếp nối của truyền thống văn hóa, của chữ nghĩa, của tinh thần dân tộc qua bao thế hệ.
Truyền Thống Và Cách Mạng – Sự Kết Hợp Thiêng Liêng
Bài thơ tiếp tục nhấn mạnh sự hòa quyện giữa nét đẹp truyền thống và tinh thần cách mạng:
“Hoa tươi màu sông núi
Chữ thấm tình bốn phương
Cành đào và câu đối
Ngàn đời Tết Việt Nam.”
Tết Việt không chỉ có sắc hoa đào, mà còn có câu đối đỏ—nét đẹp văn hóa không bao giờ phai nhòa. Hoa không chỉ đơn thuần mang sắc xuân mà còn mang “màu sông núi” tượng trưng cho tinh thần yêu nước, cho tình cảm gắn bó với quê hương. Chữ nghĩa không chỉ là nghệ thuật mà còn “thấm tình bốn phương” lan tỏa khắp nơi, kết nối con người, gắn kết quá khứ với hiện tại.
Điểm đặc biệt trong bài thơ này là sự xuất hiện của Đảng như một người nghệ sĩ sáng tạo ra mùa xuân mới cho dân tộc:
“Nghiên bút xưa vẫn đợi
Từ ngàn năm bài thơ
Từ ngàn năm câu đối
Đảng sáng tác bây giờ.”
Nếu trước đây, mùa xuân và cái Tết cổ truyền gắn liền với hình ảnh ông đồ, với những câu đối mang đậm dấu ấn Hán học, thì nay, tinh thần ấy vẫn còn nhưng được khoác lên một diện mạo mới, một mùa xuân của thời đại cách mạng. Đảng trở thành người “sáng tác” nên mùa xuân này, thổi vào đó một tinh thần mới, một niềm tin mới cho tương lai dân tộc.
Sự Hòa Quyện Giữa Quá Khứ Và Hiện Tại
Điểm sáng nhất trong bài thơ chính là sự gắn kết giữa hình tượng ông đồ và lý tưởng cách mạng:
“Nghệ sĩ với ‘ông đồ’
Tình nước non vô tận
Như Đảng với Bác Hồ
Hương Đất Trời Cộng sản.”
Nếu ông đồ là hiện thân của truyền thống, của nền văn hóa ngàn năm, thì nghệ sĩ là biểu tượng của sự sáng tạo, của sự đổi mới. Hai hình ảnh này đứng cạnh nhau như một sự giao thoa đầy ý nghĩa giữa cái cũ và cái mới, giữa văn hóa dân gian và tinh thần cách mạng.
Và trên tất cả, tinh thần ấy còn được kết nối với hình tượng lớn lao hơn, “Đảng với Bác Hồ”, một sự so sánh đầy xúc động. Đảng và Bác không chỉ là những người chèo lái con thuyền cách mạng, mà còn là những người tiếp nối truyền thống, gìn giữ và phát triển văn hóa dân tộc trong một thời đại mới.
Mùa Xuân Mới – Mùa Xuân Của Tương Lai – Vũ Đình Liên
Khép lại bài thơ là một niềm tin vào tương lai rạng rỡ:
“Năm, năm, đào lại nở
Vui người mới, hồn xưa
Một mùa xuân bất tử
Tươi nét hoạ, lời ca.”
Dù thời gian có trôi qua, dù xã hội có đổi thay, nhưng mùa xuân vẫn trở lại, vẫn mang theo những giá trị truyền thống không bao giờ mất đi. Mùa xuân của hôm nay là mùa xuân của sự tiếp nối – “vui người mới, hồn xưa”. Những con người của thời đại mới đang tiếp tục kế thừa và phát huy tinh thần dân tộc, để tạo nên một mùa xuân bất tử, một mùa xuân vĩnh cửu trong lòng dân tộc.
Lời Kết – Mùa Xuân Cộng Sản Trong Hồn Dân Tộc
Mùa xuân cộng sản không chỉ đơn thuần là một bài thơ ngợi ca cách mạng, mà còn là một bản giao hưởng kết nối quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống văn hóa và tinh thần cách mạng. Bài thơ khẳng định rằng dù thời gian có đổi thay, nhưng những giá trị dân tộc, tinh thần yêu nước, và lý tưởng cách mạng sẽ mãi trường tồn như mùa xuân bất diệt.
Vũ Đình Liên, bằng những câu thơ giản dị mà sâu sắc, đã vẽ nên một bức tranh xuân vừa mang màu sắc cổ truyền, vừa thấm đượm tinh thần cách mạng. Mùa xuân không chỉ là mùa của hoa đào, câu đối, mà còn là mùa của hy vọng, của niềm tin vào tương lai tươi sáng.
Và với mỗi chúng ta, mùa xuân ấy vẫn luôn hiện diện trong từng cành đào, trong từng nét chữ, và trong chính nhịp đập con tim yêu nước của mỗi người con Việt Nam.
*
Vũ Đình Liên – Nhà Thơ Của Hoài Niệm Và Nhân Văn
Vũ Đình Liên (1913 – 1996) là một trong những gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới Việt Nam. Dù không sáng tác nhiều, ông vẫn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc với bài thơ Ông đồ – một tác phẩm thấm đượm nỗi hoài niệm, tiếc nuối trước sự mai một của những giá trị văn hóa truyền thống.
Thơ Vũ Đình Liên giàu cảm xúc, tinh tế và mang đậm chất nhân văn. Ông không chỉ viết về những nỗi buồn của thời thế, mà còn trăn trở về phận người, về sự đổi thay của xã hội. Ngoài sáng tác, ông còn là một nhà giáo mẫu mực, cống hiến cho sự nghiệp giảng dạy và nghiên cứu văn học.
Với một tâm hồn nhạy cảm và tinh tế, Vũ Đình Liên đã góp phần làm phong phú thêm diện mạo của Thơ Mới, đồng thời để lại trong lòng hậu thế những vần thơ đầy dư ba về nhân tình thế thái và lòng trắc ẩn sâu xa.
Viên Ngọc Quý.
