Trồng khó, nhổ dễ
Điền Nhu được vua nước Nguỵ tin dùng. Huệ Tử bảo Điền Nhu:
– Ngươi phải khéo ăn ở với cận thần nhà vua mới được. Này xem như cây dương, giồng ngang cũng mọc, giồng ngược cũng mọc, bẻ cành mà giồng cũng mọc. Giả sử mười người giồng cây dương, một người nhổ lên, thì không cây dương nào sống được. Thế cho nên nhiều đến mười người giồng giống thứ cây dễ mọc, cũng không lại được với người nhổ là tại làm sao? – là tại giồng thì khó mà nhổ thì dễ! Nay ngươi muốn được vua tin dùng lâu dài, nhưng có nhiều người muốn bỏ ngươi, thì ngươi nguy mất.
Bách Tử toàn thư
(Theo “Cổ học tinh hoa” – Nguyễn Văn Ngọc và Trần Lê Nhân)
*
Lời bình:
Xây dựng thì khó, phá hoại thì dễ. Một người có tài, dù được trọng dụng, cũng phải đối mặt với nhiều kẻ ghen ghét. Nếu không khéo léo trong cư xử, không được lòng những kẻ cận thần, thì sớm muộn cũng bị cô lập và mất đi chỗ đứng. Muốn bền vững, không chỉ cần có tài, mà còn phải biết dung hòa với người xung quanh.
Viên Ngọc Quý.
