Vẽ gì khó
… Chép cho hệt khó bao nhiêu thì bày vu vơ lại dễ bấy nhiêu. Nên ta chớ nhầm, thấy kẻ làm kỳ quái khác thiên hạ đã vội coi thánh tướng lắm. Ta phải trọng những người quý thực tế, biết làm hết bổn phận mình hàng ngày. Nhiều khi ở đám bình dân mộc mạc quê mùa, mà có bao nhiêu người trung, hiếu, tiết nghĩa, dũng cảm, hào hiệp, hơn là hạng tục học, vẽ ma, vẽ quỷ… loè đời mà kỳ thực tự tư, tự lợi, có hại không thể nói hết được.
Có người thợ, vẽ cho vua nước Tề mấy bức tranh. Vua hỏi: “Vẽ cái gì khó?”
Thưa: “Vẽ chó, vẽ ngựa khó”.
– Vẽ cái gì dễ?
– Vẽ ma, vẽ quỉ dễ.
– Sao lại thế?
“Chó ngựa ai cũng trông thấy, vẽ mà không giống thì người ta chê cười, cho nên khó vẽ. Ma quỉ là giống vô hình, không ai trông thấy, tuỳ ý muốn vẽ thế nào cũng được, không sợ ai bẻ, cho nên dễ vẽ”.
Người nào bỏ những công việc thiết thực bình thường, chỉ chăm làm những công việc kì dị, quái gở để loè thiên hạ, thì cũng chẳng khác nào như người thợ chỉ vẽ ma, vẻ quỉ, nghĩa là tránh cái khó mà làm cái dễ vậy.
(Theo “Cổ học tinh hoa” – Nguyễn Văn Ngọc và Trần Lê Nhân)
*
Lời bình:
Những điều thực tế, hữu ích thường khó làm, còn những thứ viển vông, dễ gây ấn tượng lại thường chỉ là trò loè đời. Vẽ chó, vẽ ngựa khó vì ai cũng biết rõ hình dạng của chúng, vẽ không giống sẽ bị chê ngay. Nhưng vẽ ma quỷ thì dễ, vì chẳng ai thấy mà đối chứng. Trong cuộc sống, những người chuyên làm việc thiết thực, dù giản dị nhưng có ích, đáng quý hơn những kẻ chỉ thích phô trương, lập dị để thu hút sự chú ý mà không mang lại giá trị gì.
Viên Ngọc Quý.
