Tự sự
Dù đục dù trong, con sông vẫn chảy
Dù cao dù thấp, cây lá vẫn xanh
Dù người phàm tục hay kẻ tu hành
Vẫn phải sống từ những điều rất nhỏ.
*
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm
Đất ấp ôm cho hạt nảy mầm
Những chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng.
*
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng
Chắc gì ta đã nhận ra ta
Ai trong đời cũng có thể tiến xa
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy.
*
Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy
Không chỉ dành cho một riêng ai!
*
Phân tích bài thơ Tự sự
Bài thơ “Tự sự” của Nguyễn Quang Vũ mang đến những triết lý sâu sắc về cuộc sống và con người, thể hiện qua sự quan sát tự nhiên và những chiêm nghiệm về cách đối diện với khó khăn, thử thách.
“Dù đục dù trong, con sông vẫn chảy / Dù cao dù thấp, cây lá vẫn xanh”
Hình ảnh con sông và cây cối ở đây là biểu tượng cho sự vận hành tự nhiên của cuộc sống. Con sông, dù trong hay đục, vẫn tiếp tục chảy, thể hiện sự bền bỉ và không ngừng của dòng đời. Cây cối, dù cao hay thấp, vẫn luôn xanh tốt, biểu trưng cho sự sống mãnh liệt, không phụ thuộc vào vị trí hay hình thức. Hai câu thơ cho thấy rằng cuộc sống vẫn tiếp tục bất chấp mọi khó khăn, thử thách hay hoàn cảnh khác nhau.
“Dù người phàm tục hay kẻ tu hành / Vẫn phải sống từ những điều rất nhỏ.”
Người phàm tục và kẻ tu hành đại diện cho hai đối tượng khác nhau trong xã hội: một bên là con người bình thường với những ham muốn và ràng buộc vật chất, bên kia là người tu hành theo con đường đạo đức và tinh thần cao cả. Tuy nhiên, cả hai đều phải sống dựa vào những điều cơ bản và giản dị nhất của cuộc đời. Qua câu thơ, Nguyễn Quang Vũ muốn nhấn mạnh rằng, dù bạn là ai, điều quan trọng là phải bắt đầu từ những điều nhỏ bé, đơn giản, và đó là nền tảng của mọi hành trình trong cuộc sống.
“Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó / Sao ta không tròn ngay tự trong tâm”
Hai câu này chất chứa sự phê phán về cách con người thường hay phàn nàn về những khó khăn, bất công trong cuộc đời mà quên mất rằng chính nội tâm của mình chưa hoàn thiện. Nhà thơ đưa ra một lời khuyên sâu sắc: thay vì trách móc ngoại cảnh, ta nên tự soi lại bản thân, rèn luyện và giữ gìn sự “tròn trịa” từ bên trong. Đây là một quan niệm cổ điển trong triết lý nhân sinh: sự thay đổi thực sự đến từ chính tâm hồn và thái độ của con người.
“Đất ấp ôm cho hạt nảy mầm / Những chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng.”
Đất ấp ôm hạt giống, như cuộc sống luôn tạo điều kiện để con người phát triển. Tuy nhiên, hạt giống chỉ có thể nảy mầm nếu nó tự mình vươn lên tìm ánh sáng. Hình ảnh này biểu trưng cho sự nỗ lực tự thân, khát vọng vươn lên từ bên trong của mỗi cá nhân. Cuộc sống có thể mang lại những cơ hội, nhưng thành công và sự phát triển phụ thuộc vào chính sự cố gắng và ý chí của mỗi người.
“Nếu tất cả đường đời đều trơn láng / Chắc gì ta đã nhận ra ta”
Câu này khẳng định một chân lý: nếu cuộc sống quá dễ dàng, ta có thể không hiểu được chính mình, không biết được khả năng thực sự của bản thân. Khó khăn và trở ngại trong cuộc sống là cách để con người khám phá và phát triển bản thân. Những thách thức đó giúp ta nhận ra bản lĩnh, sự kiên cường, và làm ta trân trọng những giá trị mà mình đạt được.
“Ai trong đời cũng có thể tiến xa / Nếu có khả năng tự mình đứng dậy.”
Câu thơ này thể hiện niềm tin mạnh mẽ vào khả năng tự lập và sự vươn lên của con người. Mỗi người đều có cơ hội để tiến xa trong cuộc đời, miễn là họ biết tự đứng dậy sau những vấp ngã. Đây là thông điệp về sự kiên trì, không bỏ cuộc, bởi thành công không chỉ phụ thuộc vào hoàn cảnh, mà còn phụ thuộc vào sự nỗ lực và tinh thần chiến đấu của mỗi cá nhân.
“Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy / Không chỉ dành cho một riêng ai!”
Hạnh phúc được ví như bầu trời – rộng lớn, bao la, không có giới hạn, và không thuộc về bất kỳ ai riêng biệt. Ai cũng có quyền tìm kiếm và hưởng thụ hạnh phúc, miễn là họ biết cách sống và hành xử để xứng đáng với nó. Câu thơ này truyền tải một thông điệp lạc quan về cuộc sống, rằng hạnh phúc không hề khan hiếm, và nó có sẵn cho mọi người, chỉ cần chúng ta biết vươn tay ra và đón nhận.
Bài thơ “Tự sự” của Nguyễn Quang Vũ chứa đựng những triết lý sống sâu sắc và lạc quan, khuyên con người hãy biết tự soi lại bản thân, sống chân thành từ trong tâm hồn, và không nên phàn nàn về những khó khăn trong cuộc sống. Cuộc đời không hoàn hảo, nhưng chính sự không hoàn hảo đó giúp con người khám phá bản thân và vươn lên từ những khó khăn, thử thách. Qua đó, nhà thơ khuyến khích mỗi người hãy tự đứng vững trên đôi chân mình, bởi hạnh phúc và thành công sẽ đến với những ai biết cố gắng và không ngừng nỗ lực.
Bạn đọc có cảm nghĩ gì về bài thơ “Tự sự” của nhà thơ Nguyễn Quang Vũ? Hãy cho chúng tôi biết trong phần bình luận dưới bài viết nhé. Xin chân thành cảm ơn!!!
(St)
Bài viết bạn có thể quan tâm: