Trương Công Nghệ (Đường) (578 – 676)
Bài ca bách nhẫn
Nhẫn là lòng khoang dung của bậc đại nhân, nhẫn là cái gốc của người quân tử;
Không nhẫn thì chuyện nhỏ hóa to, không nhẫn thì chuyện lành trở thành hận;
Cha con không nhẫn thì mất từ hiếu, anh em không nhẫn thì mất kính ái;
Bạn bè không nhẫn thì mất nghĩa khí, vợ chồng không nhẫn thì lắm tranh cãi;
Lưu Linh thân bại danh liệt chỉ vì không nhẫn rượu;
Trần Linh mất nước chỉ vì không nhẫn trước sắc dục;
Thạch Sùng tán gia bại sản chỉ vì không nhẫn trước tiền tài;
Hạng Vũ mất mạng chỉ vì không nhẫn trước lòng tức giận;
Như nay người phạm tội đều là do không biết nhẫn;
Người lập nghiệp xưa nay chẳng ai là không nhẫn.
Chữ nhẫn có thể đi khắp thiên hạ, chữ nhẫn có thể kết bằng hữu thân cận;
Nhẫn ngôn ngữ tránh được thị phi, nhẫn đấu tranh tránh được thù hằn;
Nhẫn người mắng không đáp trả, ác khẩu tự sẽ lặng im;
Nhẫn người đánh không đánh trả, độc thủ sẽ chùn tay;
Biết nhẫn nhường là bậc quân tử, chẳng biết nhẫn là kẻ ngu đần;
Thế gian người ngu cười nhẫn nhịn, thiên hạ thần linh trọng nhẫn nhường;
Nếu ta không quyết tâm nhẫn, người khác sao có thể nhẫn;
Lúc chuyện xảy ra càng phải nhẫn, chuyện đi qua rồi lạo càng phải nhẫn nhịn hơn nữa;
Cuộc đời không sợ trăm lần nhẫn, chỉ sợ một lần không nhẫn;
Không nhẫn trăm phúc như tuyết tan, một nhẫn vạn họa đều tan biến.
*
Chín đời cùng chung sống
Trẻ không học tập già hối hận
Xuân không cấy cày thu trắng tay.
Nỗ lực học hành vinh hoa đến
Buôn bán giao thương cũng rủi may.
Tuổi trẻ nên trui rèn trí lớn
Nam nhi thiên hạ phải vững tay.
Chuyện không cân nhắc sẽ hối hận
Kìm nén nóng giận mãi vô lo.
Vô tầm chớ cầu khi nguy cấp
Được thời nên cử kẻ có nhân.
Hạnh phúc gia đình do chồng giỏi
Bình an êm ấm bởi vợ khôn.
Vợ hiền chẳng lo nhà thiếu của
Con hiếu tất do bố mẹ minh.
Cha con đồng tâm nhà phát triển
Anh em hòa thuận sống yên bình.
Bí quyết cuộc đời là nhân nghĩa
Chín đời chung sống phúc lộc tìm.
— Trích từ “Cựu Đường thư”
Lời bàn: Theo ghi chép của “Đường thư – Hiếu hữu truyện tự” thì gia đình Trương Công Nghệ chín đời cùng chung sống với nhau, Đường Cao Tông hỏi về gia phong thì đương thời Trương Công Nghệ đã 88 tuổi mới viết 100 chữ nhẫn trình lên, đồng thời giảng giải nội dung của “bách nhẫn”, Đường Cao Tông vô cùng cảm động, ban cho ông lụa là, đồng thời đích thân đề tặng “Bách nhẫn nghĩa môn” để biểu dương.
Bài viết bạn có thể quan tâm:
