Người Việt ta có câu tục ngữ: “Dâu là con, rể là khách”. Câu nói ấy như một khuôn mẫu giao tiếp, nơi mối quan hệ giữa bố vợ và con rể đôi khi thoáng qua vài lời khách khí, nhưng bên trong lại chất chứa cả một thế giới cảm xúc sâu sắc. Nhân dịp mùa xuân, tôi muốn chia sẻ câu chuyện giữa tôi, bố vợ, và những sắc màu của ngày Tết – từ cành đào, đóa cúc đến tình người gắn kết.
Lần đầu gặp gỡ
Còn nhớ ngày đầu tiên tôi đến thăm nhà bạn gái – người sau này trở thành vợ tôi. Tôi đứng ở sân, chào to và rõ ràng: “Cháu chào bác ạ! Cháu là bạn của em…”. Nhưng đáp lại chỉ là ánh mắt im lặng từ người đàn ông trong nhà. Mãi đến lần thứ ba, ông mới mời tôi vào nhà uống nước. Thật lạ, buổi trò chuyện hôm ấy giữa tôi và ông kéo dài hàng giờ đồng hồ, quên cả việc tôi đến tìm bạn gái. Đến khi cậu cháu nội chạy xuống nhà, ông mới nhắc nhẹ cô ra tiếp khách rồi đi ra ngoài để chúng tôi trò chuyện. Ấn tượng đầu tiên của tôi về ông – bố vợ tương lai – là một người ít nói nhưng lại vô cùng thẳng thắn và sâu sắc.
Bố vợ tôi và cành đào ngày Tết
Sau khi thành con rể, tôi nhận ra bố vợ có thói quen đặc biệt: mỗi dịp Tết, ông thường tự tay chọn mua cành đào để trang trí. Những năm đầu, tôi xin phép đi cùng ông. Qua đó, tôi học được từ ông cách chọn một cành đào đẹp từ thế dáng đến lộc, nụ và hoa.
Những năm sau, tôi chủ động mua đào để biếu ông. Ngẫm lại nhiều năm mới thấy, dù tôi chọn cành đào thế nào, ông cũng luôn tìm ra lời giải thích khiến tôi cảm thấy an tâm và ấm lòng. Đào ngắn, ông bảo “gọn gàng, dễ bày biện”; đào dài, ông lại khen “có sức vươn”. Đào ít hoa, ông nói “chơi được lâu”. Tôi không rõ những lời đó có phải là khách khí hay không, nhưng qua ánh mắt và nụ cười của ông, tôi hiểu rằng tình cảm ông dành cho tôi đã vượt xa ranh giới giữa “bố vợ” và “con rể”.
Bố vợ tôi và hoa cúc
Tết năm nay, tôi lại biếu ông một cành đào. Vài ngày sau đến nhà chơi, ông kể với tôi có mấy bác hàng xóm sang có bình và hỏi giá cành đào. Ông chỉ cười rồi dí dóm trả lời là quà được biếu không có giá. Rồi ông kể hôm rồi có một người bán hoa cúc, người khuyên ông nên đặt một chậu cúc trong nhà dịp Tết. Ông hỏi tôi ý nghĩa của loài hoa này và điều mà người bán hoa nói nghĩa là thế nào.
Tôi trả lời: “Con không rành về cúc, nhưng con nhớ đến một bài thơ của Tổ Huyền Quang, vị Thiền sư đời Trúc Lâm. Ông viết về hoa cúc khi đã ở tuổi thất thập. Dù xem đời người như hoa cỏ vô thường, nhưng chỉ cần thấy hoa cúc, tâm hồn ông vẫn bồi hồi như chàng trai trẻ gặp người mình thương. Có lẽ người bán hoa muốn nói đến điều đó, ý nghĩa của hoa cúc – sự trường thọ, lòng hiếu thảo và cả yêu đời.”
Nghe xong, ông im lặng một lúc lâu, rồi mỉm cười.
Suy ngẫm về thời gian
Mùa xuân này, khi nhìn lại, tôi nhận ra: dù cành đào tôi chọn có đẹp đến đâu, hoa cúc dù có bền đến mấy rồi cũng sẽ tàn. Và thời gian cũng chẳng chờ đợi ai – một ngày nào đó, bố vợ tôi rồi sẽ trăm tuổi, còn tôi cũng sẽ bước qua quy luật của đời người.
Tuy nhiên, những cảm xúc tôi có với ông, những bài học, những kỷ niệm mà ông mang đến, sẽ luôn sống mãi. Tình cảm chân thành ông dành cho tôi, và sự kính trọng, yêu thương tôi dành lại, sẽ vượt qua cả sự hữu hạn của thời gian cũng như vượt qua sự “khách khí” thông thường. Mùa xuân năm nay, tôi nguyện trân trọng từng phút giây hiện tại, để những điều đẹp đẽ nhất luôn lưu giữ mãi trong lòng.
Xuân về, đào nở, cúc rạng, lòng người ấm
Tết đến, trà thơm, rượu nồng, nghĩa đạo sâu./.
Hưng Hòa
