Nếu chúng ta biết sống với chánh niệm, tỉnh thức và nụ cười trên môi, thì từng hơi thở, từng phút giây trong cuộc đời đều trở thành những viên ngọc quý giá. Chính những viên ngọc này đang làm cho đời sống của ta trở nên nhiệm màu. Chúng mang đến sự tự do, vững chãi, thảnh thơi và hạnh phúc – những điều mà bất kỳ ai cũng khao khát tìm kiếm trong cuộc đời.
*
“Viên ngọc quý” trong Kinh Pháp Hoa
Kinh Pháp Hoa kể về một chàng trai sinh ra trong gia đình giàu có. Vì ỷ thế gia đình, chàng mãi mê vui chơi, không chịu học tập hay làm việc. Người cha lo ngại sau này con sẽ tiêu tán hết gia sản, nên ông bí mật khâu một viên ngọc quý vào chiếc áo bông ấm, dặn con dù gặp hoàn cảnh nào cũng không được bỏ chiếc áo ấy.
Sau khi người cha qua đời, đúng như dự đoán, chàng trai phung phí gia sản và trở thành kẻ ăn xin tha phương. Một ngày, khi lang thang ở chợ, chàng vô tình phát hiện viên ngọc quý giấu trong chiếc áo cũ – kho báu mà cha đã để lại. Nhớ lại lời dặn của cha, chàng bật khóc. Viên ngọc vẫn luôn ở bên cạnh chàng, nhưng mãi đến khi rơi vào cảnh khốn khó, chàng mới nhận ra.
Viên ngọc trong mỗi chúng ta
Phật Hoàng Trần Nhân Tông, vị vua khai sáng Thiền phái Trúc Lâm, đã từng viết: “Cư trần lạc đạo thả tùy duyên/ Cơ tắc xan hề khốn tắc miên/ Gia trung hữu bảo hưu tầm mịch/ Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền.”
Thiền sư Nhất Hạnh giảng rằng, để thực hành tinh thần “Cư trần lạc đạo”, tức là sống trong cuộc đời đầy bụi bặm mà vẫn có hạnh phúc, ta cần áp dụng nguyên tắc tùy duyên – biết chấp nhận và trân trọng những điều kiện sẵn có. Những điều kiện này chính là những viên ngọc quý, là báu vật mà ta đã sở hữu nhưng thường không nhận ra.
Giống như viên ngọc của người cha để lại trong câu chuyện Kinh Pháp hoa, gia tài đó có thể là sự hiểu biết, tinh thần trách nhiệm, hay cách sống đúng đắn giúp ta có được hạnh phúc. Những viên ngọc ấy không cần tìm kiếm ở đâu xa xôi, mà đã luôn hiện hữu trong chính con người và cuộc sống của ta.
Chánh niệm: Con đường tìm lại viên ngọc
Sống có chánh niệm không phải điều gì xa lạ hay huyền bí. Đó đơn giản là sống trong từng khoảnh khắc với sự trân trọng và cảm nhận sâu sắc những gì ta đang có. Những giây phút đó là viên ngọc minh châu đích thực. Chỉ cần một hơi thở nhẹ, một phút sống tỉnh thức, ta có thể nhận ra phép lạ của sự sống đang hiển bày quanh mình: “… Mỗi phút một viên ngọc quý/ Tóm thâu đất nước trời mây/ Chỉ cần một hơi thở nhẹ/ Là bao phép lạ hiển bày.” (Kinh Pháp hoa – Thiền sư Nhất Hạnh dịch).
Hạnh phúc không phải là điều gì xa xôi hay cao xa. Nó chính là khả năng tự do, thảnh thơi và an lạc trong từng phút giây. Khi ta sống tỉnh thức và biết ơn cuộc đời, ta đã tìm thấy những viên ngọc quý giá nhất – viên ngọc đích thực ở trong ta.
Viên Ngọc Quý.
